Example of Category Blog layout (FAQs/General category)

Ulcerozni limfagitis konja

utorak, 08 jun 2010 11:26

Pogodaka: 16527

(lat. Limphangitis ulcerosa equorum, engl. Pigeon breast, Pigeon fever, False strangles, Dry land distemper)

Corynebacterium

Ulcerozni limfagitis je infektivna, hronična zarazna bolest konja koja se manifestuje zapaljenjem supkutanih limfnih sudova, pojavom apscesa u pektoralnoj regiji, pojavom zaraznih akni i ulcerativnim dermatitisom. Bolest može da se javi sporadično kod goveda u vidu ulcerativnih lezija kože i limfangitisa. Promene u vidu apscesa se mogu javiti i na unutrašnjim organima.

Etiologija i patogeneza

Corynebacterium_rast_na_podlozi

Rast uzročnika na podlozi

Uzročnik oboljenja je Corynebacterium pseudotuberculosis (Bacterium pseudotuberculosis ovis i Preisz – Nocard – ov bakterium, raniji nazivi) iz familije Corynebacteriaceae. To je gram-pozitivan štapić nepravilnog oblika i izgleda buzdovana sa metahromatskim zrncima koja se najbolje uočavaju bojenjem po Neisseru.Nepokretan je,bez cilija i spora. U starijim kulturama boji se gram-negativno. Aerobna i fakultativno anaerobna bakterija koja raste sporo. Na krvnom agaru formiraju sitne, 1mm prečnika kolonije, mat, neprozračne, žuto-sive boje, a hemolizu stvara samo u anaerobnim uslovima (uska zona β hemolize). U bujonu se pojavljuju male grudvice na dnu epruvete. Uzročnici ne stvaraju indol, fermentišu saharozu i delimično glukozu i laktozu. Ureaza i katalaza su pozitivni. Corynebacterium pseudotuberculosis je fakultativno intracelularna bakterija.
Na osnovu bakterioloških ispitivanja utvrđeno je da Corynebacterium pseudotuberculosis nije jedini uzročnik ovog oboljenja i da oboljenje može nastati i bez njega. U mnogim slučajevima ulceroznog limfangita mali procenat je bio uzrokavan sa Corynebacterium pseudotuberculosis. Kao drugi uzročnici ovog oboljenja izolovane su streptokoke, stafilokoke, Micrococus tetragenus i još neki gram-pozitivni i gram-negativni štapići. Iz tih razloga, ulcerozni limfagitis predstavlja samo klinički jedinstveno oboljenje ali ne i etiološki. Corynebacterium pseudotuberculosis pored ulceroznog limfangita konja i limfangita goveda izaziva i kazeozni limfadenitis (apscese) limfnih čvorova ovaca i koza i pojavu apscesa u unutrašnijm organima kod mnogih životinja.
Identifikovana su dva biotipa Corynebacterium pseudotuberculosis na osnovu sposobnosti redukcije nitrata. Grupa koja ne redukuje nitrate izaziva infekcije kod koza i ovaca, a grupa koja redukuje nitrate, izaziva infekcije kod konja. Svi sojevi mogu proizvoditi antigenski sličan egzotoksin sa enzimskom aktivnošću (fosfolipaza D) koji je leukotoksičan i može oštetiti endotelne ćelije, a zatim dovesti do širenja infekcije na regionalne limfne čvorove i unutrašnje organe.
Hemijski sastav ćelijskog zida i visok procenat lipida u njemu omogućava uzročniku da preživi unutar makrofaga, izbegne fagocitozu i održi hronične infekcije uprkos dobrom imunom odgovoru.
Ukoliko se supkutano ubrizga gnoj sa uzročnikom bolest se može veštački izazvati kod konja, magaraca i mazgi u vidu lokalnih apscesa ili ulceroznog limfagita. Intravensko ubrizgavanje kod konja izaziva groznicu koja traje jedan dan. Kada se materijal ubrizga zamorcu izaziva zapaljenje semenika kao kod Štrausovog fenomena kod sakagije.

Epizootiologija

Uzročnik se može nalaziti u površnim slojevima zemlje i đubretu koje je kontaminirano uzročnicima. Niske temperature, nečistoća i vlaga omogućavaju preživljavanje uzročnika u spoljašnjoj okolini. Kontaminacija životne sredine se smatra najvažnijim faktorom u širenju ove infekcije. Ulazna vrata infekcije su koža i sluzokoža. Uzročnik prodire kroz ozlede na koži u limfne pukotine korijuma i supkutisa i prvo tu krene da se umnožava, a zatim postepeno prodire duž limfnih sudova. Uzročnik može dospeti u kožu i ubodom insekta (Habronema spp), davanjem intramuskularnih injekcija, opasivanjem konja itd. Nehigijena i valžan pod predstavljaju predisponirajuće faktore za nastanak infekcije, zato infekcija i počinje na ekstremitetima i donjem delu trbuha. Međutim, oboljenje se javlja i kod dobrih uslova higijene i nege.
Bolest je nakon prvog svetskog rata bila rasprostranjena širom sveta, a danas se javlja u Kaliforniji i u drugim suvim zapadnim delovima SAD-a i Brazila. Infekcija se najčešće javlja krajem leta, u jesen i početkom zime.

Klinička slika

ulcerozni_limfangitis

dryland

Promene na zadnjim ekstremitetima goveda

Tok bolesti kod ulcerativnog limfangitisa je lagan i uvek hroničan i može trajati mesecima, a nekad i godinama. Retko kad bolest može da dovede do smrti životinje.
Oboljenje se manifestuje bolnom upalom, čvorićima i ulceracijama najčešće u predelu skočnog zgloba, a proces može da se proširi i na ceo ekstremitet pa i druge delove tela: vrat, glavu i trup, a metastazama proces može da se proširi i na unutrašnje organe, najčešće pluća i bubrege. Najpre se pojavi difuzni otok na jednom ili oba zadnja ekstremiteta u predelu kičičnog zgloba, a u otoku se nalaze oštro ograničeni čvorići. Promena najčešće zahvata jednu nogu. Eksudat je bez mirisa, guste konzistencije, zelenkasto bele boje ili sa krvlju pomešan. Čvorići kasnije prskaju i na tim mestima se stvaraju ulceracije sa sivobelim ili sivožutim dnom koje zarastaju, a na tim mestima se stvaraju ožiljci. Iz čvorića se u početku izliva sekret koji je u početku gust kao kajmak dok kasnije postaje žitkiji. Proces zahvata i odvodne limfne sudove koji zadebljavaju, testaste su konzistencije i osetljivi. Duž limfnih sudova se stvaraju novi čvorići koji se takođe zagnojavaju i prskaju. Na ovaj način proces može da se širi od zadnjih ka prednjim ekstremitetima i da se proširi na vrat i facijalni deo glave. Limfni čvorovi mogu da budu blago otečeni ali ne menjaju konzistenciju i ne gnoje. Dermatozne lezije su bolne i sa blagim svrabom i alopecijom. Opšte stanje

životinje sa povišenjem temperature javlja se samo u težim stanjima.
Infekcija takođe može da dovede do pojave apscesa u donjoj pektoralnoj regiji i ventralnom delu trbušnog zida sa tendencijom širenja na unutrašnje organe. Kao klinički znaci se javljaju difuzna ili lokalizovana oteklina, edem trbušnog zida, dermatitis, šepavost, drenaža apscesa, groznica, mršavljenje i depresija. Leukocitoza i neutrofilija mogu biti prisutne. Izražena ili prolongirana groznica može značiti nepovoljan ishod, sistemsku infekciju, metastazu uzročnika i pojavu apscesa na unutrašnjim organima i na kraju završava uginućem. Mršavljenje, ataksija i kolike mogu biti znaci unutrašnjih apscesa. Infekcija može da dovede i do pobačaja. Apscesi mogu biti veličine 20cm u prečniku pre rupture, a nekada su potrebni meseci dok se apsces ne probije. Uzročnik može da uđe kroz oštećenu kožu ili intramuskularnom injekcijom u mišić i na taj način izazove apscese u mišićima. Apscesi se najčešće javljaju u mišićima pektoralne regije ali mogu i na drugim mestima. U letnjim periodima tok bolesti je laksi, dok u zimskim periodima kada je veći procenat vlage i nečistoće dolazi do pogoršanja bolesti.
Izuzetno retko, infekcija konja Corynebacterium pseudotuberculosis može da dovede do imuno-posredovanog vaskulitisa (Purpura hemorrhagica). Kod ovog oboljenja oštećenje mišića nije uzrokovano direktnom infekcijom već imunim odgovorom na prisustvo Corynebacterium pseudotuberculosis.
Kod goveda se oboljenje javlja sporadično u zapadnim delovima SAD-a, a manifestuje se ulcerativnim lezijama na koži i limfangitisom sa različitim lokacijama na telu životinje. Pobačaji i mastitisi se mogu javiti kod goveda dok se promene na unutrašnjim organima izuzetno retko javljaju.
Infekcije kod ljudi uzrokovane Corynebacterium pseudotuberculosis zabeležene su kod radnika ne farmi koji su dolazili u kontakt sa obolelim životinjama i uzročnikom, a bolest se manifestuje u vidu limfadenitisa.

POGLEDAJ VIDEO

Dijagnoza

Postavlja se na osnovu kliničke slike i laboratorijskog nalaza.
Izolacija i identifikacija uzročnika (mikroskopski i kulturelno),
imunološki testovi (aglutinacija, flokulacija, sendvič elisa za toksin)
Uzročnik se izoluje iz promena – lezija. Uzroci za kulturu se uzimaju iz aspiriranog sadržaja apscesa (gnojnog eksudata).
Alergološki test: alergen se ubrizga intrapalpebralno, a 24 časa nakon ubrizgavanja kod obolelih životinja stvara se jak otok očnih kapaka, sa jakim suženjem i sa izlivom sluzavo – gnojnog sekreta. Kod zdravih se javlja samo efemerni lagani otok kapaka.

Diferencijalna dijagnoza

Piodermije, apscesi i limphangitisi druge etiologije (Staphylococcus aureus, Rhodococcus equi, Streptococcus spp, Dermatophilus spp i dr.), dermatofitoze, sporotrihoza, konjska kriptokokoza, North American blastomycosis, onkocerkijaza i dr.
Sakagija – Kod ulcerativnog limfangitisa se izliva gnojav iscedak koji nije rastegljiv kao kod sakagije, grizlice brzo zarastaju, a promene na limfnim mčvorovima nisu izražene kao kod sakagije, nosna sluzokoža nije osetljiva i alergološki test maleinizacije je nagativan.
Afrička sakagija – je najčešće malignog toka sa bujanjem granulacionog tkiva u vidu gljivičastih izraslina.
Kontagiozne akne – nastaju obično na mestu gde se postavlja sedlo i ostala oprema za konje.

Terapija

Limfangitis i apscesi se u početku tretiraju toplim oblozima i toplim kupkama. Apscese i čvorove treba raseći ukoliko su sazreli i tretitati antiseptičnim sredstvima (jod). U težim slučajevima se na ovaj način ne može zaustaviti napredovanje bolesti. Penicilin i sulfa-trimetoprim se mogu aplikovati ali oni mogu produžiti tok bolest i sprečiti sazrevanje apscesa. Fenilbutazon se može dati u cilju smanjenja bolova i otoka. Simptomatska, terapija, mirovanje i dobra ishrana pomažu terapiju jačanjem otpornosti organizma. Ukoliko je lečenje uspešno, otoci postepeno nestaju za nekoliko dana ili nedelja. U težim slučajevima gde terapija nije uspešna, oboljenje ima dug tok sa fibrozom i otvrdnućima na nogama.
Imunoprofilaksa se nije pokazala kao efikasna u zaštiti od oboljenja.

Piše: dr vet. med Miroslav Radić

Literatura:

1. Trumić P., Zaraze domaćih životinja, II specijalni deo, Beograd 1962.

2. M. Donald Mc Gavin., James F. Zachary., Grabarević Ž., specijalna veterinarska patologija, prema četvrtom američkom izdanju, Varaždin, 2008.

3. Radanov Pelagić V., Mikrobiologija stočne hrane, Univerzitet u Novom Sadu, Poljoprivredni fakultet, Novi Sad 2000 god.

Izvori sa internta:

http://en.wikipedia.org/wiki/Corynebacterium

http://web.mst.edu/~microbio/BIO221_2003/corynebacterium_pseudotuberculosis.htm

http://www.merckvetmanual.com/mvm/index.jsp?cfile=htm/bc/10802.htm

http://www.hpa-standardmethods.org.uk/documents/bsopid/pdf/bsopid2.pdf

http://lib.bioinfo.pl/meid:219932

http://veterinaryrecord.bvapublications.com/cgi/content/abstract/140/16/423